Zoutminnende gewassen telen en vermarkten

De officiële projectnaam is ‘zilte producten naar de markt’ en is een van de resultaten van het lopende project Zilte Landbouw dat op Texel wordt uitgevoerd. Nederland heeft te maken met verzilting van de (landbouw)grond en met een zoetwaterprobleem. Het lijkt dus noodzakelijk voor de agrariërs om te leren omgaan met de toenemende verzilting, zodanig zelfs dat er in de toekomst met brak- en zoutwater landbouw kan worden bedreven.

De  ambitie van dit project is om een duurzame transitie van zoete naar zilte landbouw te bewerkstelligen. Zeekoolplanten zijn hiervoor geschikt en vormen dan ook de basis van dit experimentele project. Op 3 ha land worden 1.000 wortelstekken geplant. Een schuur, een Texelse boet, wordt verbouwd tot een werk- en ontvangstruimte. Het is de bedoeling dat bezoekers kennis kunnen opdoen over dit project zodat zilte landbouw in het gehele Waddengebied (Nederland, Duitsland en Denemarken) en in Schotland bekend wordt.

De temperatuur, vochtigheidsgraad en verlichting in de oogstruimte in de schuur moet zodanig instelbaar zijn dat er optimaal geoogst kan worden. De zeekoolbladstelen behouden namelijk alleen hun bleke kleur als ze in het donker worden gestoken. De oogst bestaat uit zeekoolbladstelen die overeenkomen met de smaak en het uiterlijk van de asperge. Deze zeegroente wordt dan ook de zilte asperge genoemd.

Deze experimentele teelt geeft eveneens inzicht in hoeveel en hoe vaak zeekoolplanten zoutwater nodig hebben om goed te groeien en om de kenmerkende smaak te behouden. Bij het oogsten wordt gelet op de hoeveelheid die gestoken kan worden zonder de plant uit te putten.

Initiatiefnemers
De Texelse stichting Sint Donatus teelt op Texel de zilte asperge en in samenwerking met de ziltegroentehandelaar Bert Dekker in Den Oever op Wieringen, wordt deze voor Nederland nieuwe groente vermarkt.

Voordelen
Tegelijkertijd worden kleinschalige technieken ontwikkeld om de houdbaarheid van zilte groenten en kruiden te verlengen zonder hun smaak te verliezen. Met het drogen van zeekraal en zeeaster bijvoorbeeld, ontstaan zilte kruiden die als smaakvolle keukeningrediënten op de markt kunnen worden gebracht. Het Vikingzout is al een uitgekristalliseerd streekproduct.
Dit project heeft nog een paar grote voordelen: minstens tien nieuwe samenwerkingsverbanden worden gevormd en zeven instanties brengen kennis en kunde in, onder andere de universiteiten van Wageningen, Amsterdam en Tilburg.

Bijzonderheden
Zeekool is een inheemse plant aan de kusten van onder andere West en Noord-Europa en de Zwarte Zee. Toch kwam de zeekool niet of nauwelijks voor in Nederland. Niet lang geleden is de plant aan de Waddenkant van de Afsluitdijk gesignaleerd waar hij goed gedijt.
Eén boer in Schotland, die door de initiatiefnemers tijdens een studiereis is bezocht, kweekt deze plant en verkoopt de zilte asperges aan een select aantal toprestaurants in Engeland.